Kính ngữ (敬語 – Keigo) là một phần quan trọng trong tiếng Nhật, đặc biệt khi giao tiếp trong công việc, dịch vụ và các tình huống trang trọng. Việc sử dụng kính ngữ tiếng Nhật đúng cách không chỉ giúp bạn thể hiện sự tôn trọng mà còn tạo ấn tượng tốt khi làm việc với người Nhật.
Vậy kính ngữ là gì? Có những loại nào? Cách sử dụng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây!
Xem thêm:
Tóm tắt nội dung
Kính ngữ trong tiếng Nhật là gì?
Kính ngữ (敬語 – Keigo) là cách nói lịch sự để thể hiện sự tôn trọng với người đối diện. Trong tiếng Nhật, kính ngữ được chia thành ba loại chính:
🔹 Tôn kính ngữ (尊敬語 – Sonkeigo): Dùng để nâng cao đối phương khi nói về hành động hoặc trạng thái của họ.
🔹 Khiêm nhường ngữ (謙譲語 – Kenjougo): Dùng để hạ thấp bản thân, thể hiện sự khiêm tốn khi nói về hành động của mình.
🔹 Kính ngữ lịch sự (丁寧語 – Teineigo): Dùng trong giao tiếp hàng ngày, không phân biệt cấp bậc.
Tôn kính ngữ (尊敬語 – Sonkeigo)
📍 Công dụng: Dùng để nói về hành động của cấp trên, khách hàng hoặc người cần tôn trọng.
🔹 Cách dùng:
✔️ Sử dụng các động từ đặc biệt:
Động từ thường | Tôn kính ngữ |
---|---|
する (làm) | なさる |
言う (nói) | おっしゃる |
行く・来る (đi, đến) | いらっしゃる |
食べる・飲む (ăn, uống) | 召し上がる |
✔️ Sử dụng お + Vます + になる
Ví dụ: お読みになる (đọc) → “部長はこの本をお読みになりました。” (Trưởng phòng đã đọc cuốn sách này).
Khiêm nhường ngữ (謙譲語 – Kenjougo)
📍 Công dụng: Dùng khi nói về hành động của mình hoặc người trong nhóm, nhằm thể hiện sự khiêm tốn với người nghe.
🔹 Cách dùng:
✔️ Sử dụng các động từ đặc biệt:
Động từ thường | Khiêm nhường ngữ |
---|---|
する (làm) | いたす |
言う (nói) | 申し上げる |
行く・来る (đi, đến) | 参る |
見る (xem) | 拝見する |
✔️ Sử dụng お + Vます + する
Ví dụ: お届けする (gửi) → “資料をお届けします。” (Tôi xin gửi tài liệu đến anh/chị).
Kính ngữ lịch sự (丁寧語 – Teineigo)
📍 Công dụng: Dùng trong các tình huống giao tiếp thông thường, khi nói chuyện với người lạ hoặc khách hàng.
🔹 Cách dùng:
✔️ Động từ ở dạng ます (ví dụ: 行きます, 話します, 読みます).
✔️ Danh từ có お / ご phía trước để tăng mức độ lịch sự:
- お名前 (tên)
- ご意見 (ý kiến)
- お手紙 (thư)
Bảng kính ngữ tiếng Nhật bất quy tắc
Ý nghĩa | Dạng thường | Kính trọng (sonkeigo) | Khiêm nhường (kenjōgo) | Lịch sự (teineigo) |
nhìn, xem | 見る; miru | ご覧になる go-ran ni naru | 拝見するhaiken suru | 見ます mimasu |
gặp | 会う au | regular (ex.お会いになる o-ai ni naru) | お目にかかるo-me ni kakaru | 会います aimasu |
là, ở | ある aru | ござる gozaru | ||
いる iru | いらっしゃるirassharu
おいでになる o-ide ni naru |
おる oru | おる oru | |
Đến / Đi | 来る kuru (come)
行く iku (go) |
伺う ukagau
参る mairu |
参る mairu | |
biết | 知る shiru | ご存じ go-zonji | 存じあげるzonji ageru | 存じているzonji te iru |
ăn / uống | 食べる taberu (eat)
飲む nomu (drink) |
召しあがる meshi-agaru | 頂く itadaku | 頂く itadaku |
nhận | もらう morau | 頂く itadaku2
頂戴するchōdai-suru2 |
もらいます moraimasu | |
đưa, cho (người nhận được tôn trọng) |
やる yaru (được coi là bất lịch sự trừ phương ngữ Kansai)
あげる ageru |
差しあげるsashiageru | あげます agemasu | |
đưa, cho (người đưa được tôn trọng) |
くれる kureru | くださる kudasaru | くれます kuremasu | |
làm | する suru | なさる nasaru | 致す itasu | します shimasu |
nói | 言う iu | おっしゃる ossharu | 申し上げるmōshi-ageru
申す mōsu |
言います iimasu |
mặc | 着る kiru | お召しになるomeshi ni naru | 着ます kimasu | |
ngủ | 寝る neru | お休みになる o-yasumi ni naru | 休みますyasumimasu | |
chết | 死ぬ shinu | お亡くなりになる o-nakunari ni naru | 亡くなるnakunaru |
Dạng lịch sự trong tiếng Nhật
Tiếng Nhật: 丁寧語 teineigo
Các bạn có thể hiểu là dạng lịch sự là dạng “masu”, “desu” và danh từ thì thêm “o/go” vào trước. Ví dụ:
食べる → 食べます
彼は学生だ → 彼は学生です。
仕事 → お仕事
電話 → お電話
連絡 → ご連絡
Dạng tôn trọng trong tiếng Nhật
Tiếng Nhật: 尊敬語 sonkeigo /tôn kính ngữ/ hay 敬語 keigo /kính ngữ/
Đây là dạng mà khi bạn nói về một người đáng tôn trọng. Có 2 cách tạo dạng tôn trọng:
(1) Động từ dạng “masu” bỏ “masu” + “ni naru”
Ví dụ: 待つ → お待ちになる
(2) Bị động
Ví dụ: 待つ → 待たれる
Dạng (1) có lẽ là lịch sự hơn dạng (2) (độ lịch sự được xác định bằng việc có “o/go” ở trước và “masu” ở sau không, có cả hai là dạng lịch sự nhất).
Các ví dụ:
先生はお待ちになっている。
Thầy giáo đang đợi. (dạng “ni naru”)
先生、北海道へ行かれましたか。
Thầy đã đi Hokkaido chưa ạ? (dạng bị động)
(3) Các dạng tôn trọng bất quy tắc: Xem bảng trên.
Dạng khiêm nhường trong tiếng Nhật
Tiếng Nhật: 謙遜語 kensongo /khiêm tốn ngữ/ hay 謙譲語 kenjougo /khiêm nhường ngữ/
Đây là dạng mà bạn dùng cho bản thân. Ví dụ:
行く → 参ります (đi)
食べる → 食べさせていただきます (xin phép được ăn)
Các bạn có thể tham khảo một số động từ bất quy tắc ở bảng trên.
Độ lịch sự theo cấp bậc
Độ lịch sự trong tiếng Nhật chia theo cấp bậc. Các bạn có thể xem ví dụ dưới đây:
待つ (dạng thường) → 待ちます (lịch sự) → お待ちします (lịch sự hơn) → お待ちいたします (dạng lịch sự mức cao) → 待たせていただきます (xin phép được đợi, dạng lịch sự cao nhất)
Tổng kết các dạng lịch sự trong tiếng Nhật
普段 Thông thường |
丁寧語 Teineigo Lịch sự |
尊敬語 Sonkeigo Tôn trọng |
謙譲語 Kenjougo Khiêm nhường |
する | します | される、なさる | いたします |
くれる | くれます | くださる | ― |
思う | 思います | お思いになる | 存じます |
いる | います | いらっしゃる | おる |
言う | 言います | おっしゃる | 申し上げる |
聞く | 聞きます | 聞かれる | 拝聴する |
見る | 見ます | ご覧になる | 拝見する |
行く | 行きます | 行かれる | うかがう |
来る | 行きます | いらっしゃる | 参る |
会う | 会います | 会われる | お目にかかる |
帰る | 帰ります | 帰られる | 帰らせていただく |
待つ | 待ちます | お待ちになる | 待たせていただく |
知る | 知っています | ご存知になる | 存じる |
読む | 読みます | 読まれる | 拝読する |
書く | 書きます | 書かれる | 書かせていただく |
送る | 送ります | お送りくださる | 送らせていただく |
食べる | 食べます | 召し上がる | いただく |
Từ ngữ trang trọng
普段 Thông thường | 改まった言葉遣い Trang trọng |
僕・わたし Tôi | わたくし |
今 Bây giờ | ただ今 |
今度 Lần này | この度 (kono tabi) |
このあいだ Mấy hôm trước | 先日 (senjitsu) |
きのう Hôm qua | さくじつ (昨日) |
きょう Hôm nay | 本日 (honjitsu) |
あした Ngày mai | みょうにち |
さっき Lúc trước, lúc nãy | さきほど |
あとで Sau đây | のちほど |
こっち Phía này, phía chúng tôi | こちら |
そっち Phía các vị, phía kia | そちら |
あっち Phía đó | あちら |
どっち Phía nào, bên nào | どちら |
だれ Ai | どなた |
どこ Ở đâu | どちら |
どう Như thế nào | いかが |
本当に Thật sự là (hontou ni) | 誠に (makoto ni) |
すごく Rất | たいへん |
ちょっと Một chút, chút xíu | 少々 (shoushou) |
いくら Bao nhiêu | いかほど |
もらう Nhận | いただく |
Kính ngữ tiếng Nhật không chỉ là một phần ngữ pháp mà còn là văn hóa giao tiếp quan trọng. Việc sử dụng đúng kính ngữ sẽ giúp bạn tự tin hơn trong môi trường làm việc chuyên nghiệp và gây ấn tượng tốt với người Nhật.
👉 Bạn có gặp khó khăn khi học kính ngữ không? Bình luận ngay để cùng thảo luận nhé! 😊
Xem thêm fanpage sách tiếng Nhật để cập nhật sách tiếng Nhật mới nhé